ไฟลุกพรึ่บ! เล่นละครย้อนยุทธการตะนาวศรี เผา ‘ใจแผ่นดิน’ เชิงสะพานชมัยมรุเชฐ
เมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ ที่สะพานชมัยมรุเชฐ ชาวบ้านบางกลอย และภาคึเครือข่ายยังคงปักหลักบนถนนพระรามที่ 5 เป็นคืนสุดท้ายก่อนเตรียมเดินทางกลับในวันพรุ่งนี้หลังภาครัฐยอมลงนามในบันทึกข้อตกลง 3 ข้อเรียกร้อง 6 ข้อเสนอในวันนี้
บรรยากาศในช่วงค่ำมีการล้อมวงสนทนาแลกเปลี่ยนประสบการณ์โดยมีบุคคลต่างๆ ร่วมแสดงความคิดเห็น อาทิ ชายวัยกลางคนจากอำเภอพาน จังหวัดเชียงราย เล่าประสบการณ์ที่ต้องย้ายออกอุทยานแหงชาติดอยหลวงเมื่อ พ.ศ.2535 โดยมีกลุ่มชาติพันธุ์ 3 กลุ่มเดินทางลงมาพร้อมกันได้แก่ เมี่ยน, ลั๊วะ และลีซู ภาครัฐให้เงินครอบครัวละ 5,000 บาท โดยแจ้งให้ชาวบ้านรื้อสิ่งปลูกสร้างออกให้หมดและกรมป่าไม้จะช่วยขนย้ายให้ แต่สุดท้ายนำมาได้แค่ครี่งเดียว ตนต้องทนใช้วัสดุอื่นประกอบหลังคา 3 ปี จึงเข้าใจชาวบ้านบางกลอยในการต่อสู้ครั้งนี้ และขอให้กำลังใจ
“เราต้องศึกษาดัดแปลงวิถึชีวิต ไม่อย่างนั้นอยู่ไม่ได้ เพราะกลับที่เดิมไม่ได้แล้ว ปัจจุบันที่บ้านปลูกสับปะรด ถ้าชุมชนสู้ อย่างไรก็ชนะ คือ 1. ชนะความแห้งแล้ง 2. ชนะกรมป่าไม้และอุทยานฯ” ชายชาวเชียงรายกล่าว
ชายชาวอุบลราชธานี กล่าวว่า ปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้นมาจากระบบคิดจากส่วนกลางที่คิดแทนชาวบ้าน ว่าตรงนี้คือป่า บ้านต้องเป็นแบบนี้ ผิดไปจากนี้ไม่ใช่บ้าน การกดขี่ขูดรีด ดูหมื่นในสังคมรุนแรงขึ้น จนเห็นภาพความเหลื่อมล้ำสูงมาก คนไทยส่วนใหญ่ลำบากแสนสาหัส ต้องกระเสือกกระสน ถามว่าทำไมชาติพันธุ์ได้บัตรประชาชนไทยยากมาก ตนมองว่า เพราะเป็นกลุ่มคนที่ไม่ได้ขายแรงงานสร้างมูลค่า เพราะบอกว่าไม่มีเงินก็อยู่ได้ ไม่ได้เป็นลูกค้าในระบบ ใครไม่เข้าระบบถูกรังเกียจทั้งที่อยู่มาก่อนนานแล้ว
“ขอแสดงความยินดีกับข้อเรียกร้องและข้อเสนอที่ได้รับการตอบสนองจากรัฐ ชาวบางกลอยไม่ได้ทำลายสิ่งแวดล้อม มีแต่รักษา อยากให้กลับไปวางแผนว่าทำอย่างไรให้อยู่ได้อย่างถาวร ต้องเปิดตัวตนของหมู่บ้านให้คนเห็นว่าเรามีประวัติศาสตร์ อาจให้คนเข้าไปเที่ยว เปิดโฮมสเตย์ อย่าให้รัฐปิดประตูตีแมว
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ยังมีหญิงปกาเกอะญอ ร่วมบอกเล่าวิถีชีวิตด้วยภาษากะเหรี่ยงโดยมีนายพงษ์ศักดิ์ ต้นน้ำเพชร ชาวปกาเกอะญอ ตัวแทนชาวบ้านบางกลอย เป็นล่ามแปลภาษา เนื้อหาโดยสรุปว่า พวกตนอยู่มานาน ไม่เคยคิดทำลายต้นน้ำ แต่ต้องรักษาให้อยู่ได้ทั้งขีวิต ชาวปกาเกอะญอมีความเชื่อเกี่ยวกับน้ำ คือคนมีประจำเดือนไม่ให้ลงไปอาบ ให้ตักน้ำขึ้นมาบนบก แต่ถ้าต้องข้ามแม่น้ำจริงๆ จะมีพิธีขอขมา เสื้อผ้าเด็กแรกเกิดก็จะไม่นำไปซักในห้วย แต่ให้ตักน้ำขึ้นมาซักบนบก ส่วนต้นไม้ เวลาเก็บลูก จะไม่โค่นต้น แต่รอลูกสุกหล่นแล้วค่อยเก็บกิน
กระทั่งเวลาราว 21.00 น. เป็นต้นไป มีการแสดงละครชุด ‘ยุทธการตะนาวศรี’ นำแสดงโดย นางสาวกรกนก คำตา หรือปั๊บ กลุ่มเฟมินิสต์ปลดแอกร่วมกับชาวปกาเกอะญอ จำลองเหตุการณ์การผลักดันชาวบ้ายออกจากป่าแก่งกระจาน จ.เพชรบุรี โดยมีการรื้อและเผาทำลายบ้านของชาวกะเหรี่ยงหมู่บ้านใจแผ่นดิน ซึ่งในการแสดงละครมีการจุดไฟเผาบ้านจำลองด้วย
